Bergweg 4-10

Bergweg 4-10

J.D. Zocher jr.

Gemeentelijk monument

Complex Meerenberg

Lighal sanatorium Het uitgestrekte terrein van het voormalig Provinciaal Ziekenhuis Meer en Berg ligt in de strandvlakte zone aan de noordzijde van Bloemendaal. Aan de westzijde ligt de Brederodelaan, aan de noordzijde de gemeente Velsen. In 1844 wordt het 17deeeuwse landgoed Meer en Berg verkocht aan de Provincie Noord-Holland. Naar ontwerp van J. D. Zocher jr. (1791-1870) verrijst hier het krankzinnigengesticht Meer en Berg, later Provinciaal Ziekenhuis Meer en Berg genaamd. Meer en Berg is het eerste gesticht in Nederland dat in een geïsoleerde ligging buiten de stad is gebouwd en markeert in opzet en behandeling van de patiënten een nieuwe fase in de psychiatrische geneeskunst in Nederland. Het carrévorige hoofdgebouw naar ontwerp van J.D. Zocher wordt in 1848 voltooid. In de loop der jaren groeit Meer en Berg uit tot een imposant ziekenhuiscomplex in een landschappelijke, parkachtige setting met verspreid over het terrein bijgebouwen, dienstgebouwen, protestantse kerk, rooms-katholieke kapel, theater, mortuarium, begraafplaatsen, verschillende paviljoens, portier-, dokters- en personeelswoningen en werkplaatsen. In 1886 verrijst aan de noord westzijde van het terrein een omvangrijk tweede carré vormig hoofdgebouw, het zogenoemde Meer en Berg II. Aan de Bergweg, buiten het eigenlijke terrein van het voormalige ziekenhuis, wordt een TBC sanatorium met bijbehorende lighallen gebouwd. In 1994 sluit het Provinciaal Ziekenhuis Meer en Berg. Tegenwoordig maakt het complex deel uit van Park Brederode. Het complex Meer en Berg bezit de volgende rijksmonumenten: delen van het hoofdgebouw (Brederodelaan 54), een dubbele dienstwoning (Brederodelaan 40), de protestantse kerk (Brederodelaan 52), de portierswoning met toegangshek (Brederodelaan 52). Villa Meerzicht en koetshuis staan geregistreerd als provinciaal monument.